Begin april vond Charley Erkens de Maretak, Mistletoe of Vogellijm in een appelboom bij het natuurinformatiecentrum. Aan deze merkwaardige plantensoort zijn tal van volksverhalen verbonden, die te maken hebben met kelten, germanen, midwinterceremonies, vruchtbaarheidsrites, heksenverdrijving (een mare is een heks of een kwelgeest) en Panoramix (de druïde uit Asterix en Obelix). Het gebruik wil dat iemand die onder een Maretak staat straffeloos gekust mag worden. We houden de locatie om deze reden nog maar even geheim.
De plant is een halfparasiet, een parasiet die bladgroen heeft en dus voor een deel in zijn eigen voedselvoorziening kan voorzien. In Nederland parasiteert de soort vooral op fruitbomen en populieren, waarin de plant bolvormige groeiwijzen vormt, die je in de winter van verre kunt zien.
In Nederland was zijn voorkomen van oudsher beperkt tot Zuid Limburg. De plant is echter jaren geleden aangeplant in het Belmonte-arboretum in Wageningen en heeft zich van daaruit zelfstandig uitgezaaid in de direct omgeving. Zo is in de populieren langs de Veerweg in Wageningen een fraaie populatie aanwezig. De plant in het Renkums Beekdal is waarschijnlijk ook uit het arboretum afkomstig. Waarschijnlijk zijn de zaden meegekomen met vogels, die Wageningen bessen hebben gegeten. Deze zijn uitgepoept toen de vogel op een van onze appelbomen neerstreek. De kleverige zaden zijn vervolgens aan de boom geplakt en ontkiemt. Deze mooie verbreidingsstrategie van de Maretak is verantwoordelijk voor 1 van de alternatieve namen voor de Maretak: Vogellijm. De derde naam, Mistletoe is identiek aan de Engelse naam voor deze plant, Mistel is de Duitse naam.
Aanwinst of probleem? Absoluut het eerste. Als er veel Maretak in een boom zit, kan het een probleem zijn voor de fruitteler. Het ene plantje dat er nu is gevonden, doet de boom echt geen kwaad. En als de plant zich uitbreidt, is het eenvoudig om een deel van de planten te verwijderen. Kritische botanici kunnen spreken van een ongewenste verbreiding van een niet-inheemse soort (Zuid Limburg is immers amper Nederland). Maar zelf vind ik dit een beetje onzin.
Hans Inberg
