Wellicht heeft u het al gehoord en of gezien, dat op dit moment de eikenprocessierups volop aanwezig is. De eitjes zijn massaal uitgekomen en alle rupsen trekken nu rond op de eiken. De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder en wordt ook wel met een moeilijke wetenschappelijke naam de ‘Thaumethopea processionea’ genoemd. In de maanden mei, juni en juli kunnen de behaarde rupsen aangetroffen worden op de eikenbomen die ze helemaal kaal kunnen eten.
Eten
Vanochtend keek ik met mijn collega boswachter naar een aantal eiken waarop de rupsen te vinden waren. ‘Nou daar komen ze aan zei ik nog’, Als een polonaise over de stam kwamen de rups aangekropen. Terug van hun nachtelijke eetavonturen wat ze groepsgewijs doen. In de nacht vreten ze zich vol met verse eikenblaadjes, waarna ze huiswaarts keren in hun ‘haard’. Eenmaal in hun haard is het lekker uitrusten, en vervellen ze daar zes keer tot ze gaan ontpoppen.
Haarden
De haarden waar de rupsen in leven hebben vaak de grote van een handbal, maar er zijn ook haarden tot wel anderhalf meter groot gesignaleerd. Dat kan dus behoorlijk groot worden. De haarden bestaan uit de spinsels van brandharen, vervellingshuiden en de uitwerpselen van de rups.
Brandharen
Na de derde keer vervellen ontwikkelen de rupsen de brandharen die tot enorme akelige overlast kunnen zorgen bij de mens. Huiduitslag en jeuk zijn de meest voorkomende gevolgen na aanraking met de brandharen. Je hoeft er niet voor eens mee in directe aanrekening te zijn geweest met de rupsen zelf. De rupsen laten de haren namelijk los en is het mogelijk dat die haren alle kanten op kunnen waaien. Zelfs uit lege haarden doen zich altijd nog brandharen voor. Dus wees opgepast.
Nachtvlinder
In juli verpoppen de rupsen zich tot de uiteindelijke levensstadia als onopvallende bruingrijze nachtvlinder. In de periode van september tot april zetten de vlinders weer eitjes af in de toppen van de eikenbomen waarna de hele cyclus weer opnieuw begint.
Bestrijding
Staatsbosbeheer doet in eerste instantie niets aan bestrijding en laat daarin de natuur haar gang gaan. De rupsen zijn namelijk een lekkernij voor verschillende soorten vogels als koolmezen.
Wanneer gevaar kan ontstaan voor de bevolkginsgezondheid, te denken aan wandel- en fietspaden kan er acties worden ondernomen door paden af te sluiten, gebruikers van het gebied te waarschuwen en uiteindelijk zelfs de rupsen te bestrijden. Dit bestrijden gebeurd onder andere op campings die Staatsbosbeheer beheert. Een gespecialiseerd bedrijf zal door middel van soort stofzuiger de haarden met rupsen verwijderen.
Toch in aanraking gekomen met de brandharen?
Wanneer je in aanraking bent gekomen met de brandharen en er last van ondervind in jeuk, irritatie van ogen en luchtwegen, uitslag of zelfs nog erger kan jet het volgende doen:
• Probeer niet te krabben of wrijven waar de irritatie is;
• Probeer de brandharen te verwijderen met plakband;
• Spoel de huid schoon met lauw water.
• Doe de kleren uit en was de kleding op minstens 60˚C.
Wordt je benauwd, ontstaat er een dikke tong, lippen of oogleden dan is belangrijk om 112 te bellen.
Groet Jody Bennink, leerling Boswachter Staatsbosbeheer
