Soortenrijk hooiland. (Foto Wim Braakhekke)
2017-07-01
Is het u wel eens opgevallen? Wij wandelaars praten over vogels vaak in de verleden tijd, maar over planten in de tegenwoordige tijd. Dat komt: het vogeltje is zojuist gevlogen, terwijl het plantje er nog staat. ‘Dat was een roodborstje’ en ‘Dit is een boterbloem’.
Vogels vertonen zich meestal maar kort en op afstand, terwijl planten zich uitgebreid van dichtbij laten bewonderen. Waarom trekken vogels dan toch zoveel meer belangstelling dan planten? Als een vogel zich laat horen staat de natuurgids voor joker met een plant in zijn hand. Waarom kijkt menigeen vaker omhoog dan omlaag? Waarom een verrekijker en geen loep?
Vraag het de kinderen op school: dieren zijn leuk en planten zijn saai. Dieren lijken op ons, ze maken geluid, ze bewegen, ze eten elkaar op. Dat is leuk, dat is spannend! En planten? Ach, die staan daar maar. Planten piepen niet als je ze plukt. Ze zijn overal, allemaal groen, allemaal hetzelfde. Toch?
Niet dus. Planten verplaatsen zich niet, maar ze bewegen wel. Bewegen, groeien, aanpassen, dat doen ze de hele dag, het hele jaar, hun hele leven. En al zijn ze groen, ze zijn niet allemaal hetzelfde. Een boterbloem is geen beukenboom. Toch?
En veertig verschillende soorten hogere planten op een vierkante meter grasland, kom daar maar eens om bij hogere dieren. Bovendien, planten van dezelfde soort zijn allemaal verschillend. Groot of klein, veel of weinig bladeren, bloeiend of niet, geen boterbloemen is gelijk aan de andere. Nee, dan roodborstjes, die zijn pas allemaal hetzelfde. Levend of dood, dat is het enige zichtbare verschil.
Ik weet het: ik overdrijf! Ik houd ook heus wel van roodborstjes. Waar ik niet tegen kan is gebrek aan aandacht en waardering voor de diversiteit, de schoonheid en het belang van planten.
Planten vormen het kleed waarin de aarde zich aan ons vertoont. In de plooien van dat kleed zijn de dieren te gast. Zij leven van het kleed en van elkaar. Maar de natuur heeft de dieren niet nodig. Met planten, bacteriën en schimmels kan een ecosysteem ook wel draaien.
Eén gast maakt misbruik van de gastvrijheid. De mens vermaakt het kleed naar zijn smaak. Hij vernielt het en ontkleedt de aarde naar believen. Dat komt door gebrek aan besef dat planten onmisbaar zijn voor ons mensen en alle andere dieren, en zelfs voor het klimaat op aarde.
Hopelijk wil de wandelaar dat ook eens bedenken als hij weer een vogeltje ziet.
