De Laarzengroep
(IVN-werkgroep Beken en sprengen)

De vrijwilligers van de werkgroep springen geen slootje, maar staan er middenin

Elke maand staat er minstens één, maar meestal twee keer een werkochtend gepland. Op een ochtend in september schuif ik aan bij de start met koffie en ga ik kijken hoe deze IVN-werkgroep het onderhoud van het Renkums beekdal aanpakt.

De werkgroep noemt zich de Laarzengroep

Vandaag neemt Gerrit Brouwer de aanvoering van de groep vrijwilligers over van Ruud Schaafsma. Totaal zijn er acht mannen en twee vrouwen gekomen. De participatie in de Laarzengroep wisselt van tien tot twintig deelnemers. In het Mussennest praten ze elkaar bij en delen hun waarnemingen. Er zijn in het Beekdal lepelaars gespot, die broeden in kolonies bij de Blauwe kamer en een ijsvogel. Dat is bijzonder want door de drukte verschuilt deze vogel zich graag. Ook waren er dit jaar veel ringslangen te zien. Intussen hijst iedereen zich in een waadpak of trekt lieslaarzen aan. Het materiaal en de kleding stelt Stichting Landschapsbeheer Gelderland beschikbaar. Stichting Landschapsbeheer Gelderland krijgt hiervoor een jaarlijkse bijdrage van Waterschap Vallei en Veluwe. Gerrit licht nog toe wat ze precies gaan doen vandaag, en dan gaan we. De koffiekan en bekers gaan mee in de kruiwagen.

Door de vrijwilligers houden we de beken schoon

Met een zeis snijdt een vrijwilliger bij de Oliemolenbeek onder andere bramen en brandnetels. Hij maakt er een brede grote hoop van, een stukje van de kant van de sloot. Daar kan het rustig verteren. “En de amfibieën vinden dit een fijn plekje!”, zegt hij.

Andere vrijwilligers staan iets verder in de beek en steken er met een riek grote en dichtgegroeide slierten eruit. De naam van deze plant is groot moerasscherm. Op de kant ontstaan al gauw grote stapels groot moerasscherm. Die komen nog verder van de kant af te liggen. Meer naar het blauwe grasland toe. De grote hoop is vooral bedoeld als broedhoop voor ringslangen. De takken die kunnen gaan wortelen moeten eruit. Het is net een soort riet, heel sterk spul. Als de grote moerasscherm niet wordt weggehaald, gaat de beek op sommige plekken verlanden. Dat is een natuurlijk proces. De opdracht aan de vrijwilligers is dat ze vooral het midden van de beek schoonmaken. “Vroeger pakten ze dat anders aan, toen moest alles eruit”, roept een vrijwilliger mij toe vanaf het water.

Het streven is goed zicht over het Beekdal

Vroeger plantten ze vaak bomen, vooral elzen, essen en eiken, langs de beken. Die zorgden voor veel schaduw en daardoor voor minder ongewenste planten in het water. Waar de beek niet in de schaduw van de bomen ligt, zie je dat hij dichtgroeit met groot moerasscherm. Tijdens droge jaren zag je ook veel zaailingen van bomen in het water, dat is nu niet meer. Die verzuipen nu! Je ziet aan de randen nu de dammetjes nog, die zijn geplaatst rond 2017, ook omdat door de droogte verzakking optrad.

Eigenaren stemmen samen af

Het Beekdal stroomt vanaf de Ginkel door verschillende gebieden van meerdere eigenaren. Staatbosbeheer heeft grote delen in bezit, maar er zijn ook delen in eigendom bij de gemeente Ede, de familie Koker en Zinzia/Oranje Nassau’s Oord. Dat betekent dat er regelmatig overleg nodig is om elkaars visie te kennen en af te stemmen.

“Het Beekdal is beschermd natuurgebied en dat moet je respecteren.”

Waterschap Vallei en Veluwe is een belangrijke relatie. Zij komen schouwen, omdat zij het gebied beheren en maken afspraken over de aanpak van het gebied. De werkgroep doet het werk in feite in opdracht van het waterschap.

Betrokken vrijwilligers, dat is de werkgroep zeker!

Tussen het werk door, hoor ik dat de ‘beekprutters’ veel weten en vinden van het beekdal. Beekprutters is de bijnaam van de Laarzengroep. Het is druk in het bos en daarom vinden sommige vrijwilligers het een goed idee om de wandelroute (het rondje) vanaf het informatiecentrum, over de vlonderbrug en via De Boschhoeve terug, te stimuleren. Met als doel dat er rust komt in het bos en mensen niet bijvoorbeeld padden gaan verzamelen.

De afgelopen weken is er flink gemaaid in het beekdal. Het is de bedoeling om de grond arm te maken, zodat we zeldzame bloemen terugkrijgen zoals de koekoeksbloem en het moeraskartelblad. “De resultaten van dit beheer zijn buitengewoon. ’s Zomers bloeien er in het beekdal, vooral in de Papierweide, heel veel orchideeën, maskerbloemen en veel andere soorten”, zegt een vrijwilliger.

Na alle inspanning is er koffie met koek. “Dat is de lekkerste koffie van de week”, roept een vrijwilliger opgewekt. Nou, dat weet ik wel zeker. De werkgroep Beken en sprengen is onderdeel van IVN natuureducatie Zuidwest Veluwezoom. Heb je ook zin om te helpen? Stuur dan een mail naar ruud.schaafsma@gmail.com of gerrit.brouwer@gmail.com.

De werkgroep Beken en sprengen ofwel de Laarzengroep heeft zelf een pagina op Facebook en Instagram.

Mariska
Werkgroep Communicatie